Het stond hoog op de wensenlijst tijdens onze rondreis door Java: de beklimming van de Kawah Ijen vulkaan. Tijdens onze vorige reis door Java viel dit door gebrek aan tijd af ten gunste van de Bromo. Nu wil ik het wel heel graag doen. Kun je de Kawah Ijen met een kind beklimmen? Of vragen we dan echt te veel van onze toen negen jaar oude dochter?
Dit is niet zomaar een vulkaan in Indonesië. De Kawah Ijen heeft het grootste hoog-zuur kratermeer ter wereld. Er wordt hier zwavel gewonnen en de gele wolken die daar vanaf komen, zitten in feite vol met giftige gassen. Niet direct heel kwalijk bij één keertje, maar wel onaangenaam.
Daarom zorgt bijna elke gids voor gasmaskers die je draagt in de krater (soms alleen onderin, soms al snel afhankelijk van de wind). Het is een van de drie plekken ter wereld waar je het “blauwe vuur” kunt zien van de brandende zwavel. Dit kan wel alleen ’s nachts en daarom, maar ook vanwege de zonopkomst, begin je je beklimming in het donker.
De Kawah Ijen beklimmen, welke tour?
Voor het beklimmen van de Kawah Ijen heb je in feite drie opties. De Blue Fire tour waarbij je de vulkaan beklimt, vervolgens in het donker de krater ingaat om het blauwe vuur te zien en ook nog steeds in het donker de krater weer uitgaat. Je kunt hier dan ook de zonsopkomst zien of doorlopen naar het mooiere sunset point.
Of je kiest voor de Sunset tour waarbij je ook in het donker de vulkaan beklimt. Je gaat dan niet de krater in, maar loopt direct door naar het Sunset point. Eventueel kun je na de zonsopkomst nog beslissen om met daglicht de krater in te gaan, maar je ziet dan niet meer het blauwe vuur.
De laatste optie is om de zonsopkomst niet te doen, maar pas later te beginnen aan je beklimming. Je bekijkt dan wel het meer en gaat eventueel de krater in. Nadeel hiervan is dat er al vroeg in de ochtend veel wolken komen en je dan misschien helemaal niks meer ziet. De beklimming is in de volle zon zonder schaduw, dat is denk ik ook pittiger dan in de nacht.
Welke tour je ook kiest, je gaat niet alleen zijn. Online las ik verhalen over hoe rustig het hier is , dat was echt lang geleden. Volgens onze gids waren er in de zomer van 2022 nog steeds maar ongeveer 50% van de toeristen aantallen van voor de pandemie en wij vonden het al druk. Op het Sunset point en tijdens de beklimming was het wel te doen, maar de krater in voor het blauwe vuur is echt file lopen.
Zelf lopen of met een karretje omhoog
Hoe ver is de beklimming van Kawah Ijen? De afstand naar de krater is rond de drie kilometer, waarvan anderhalve kilometer flink steil. Aan het begin en einde is het een vlakkere beklimming. Het is een normaal wandelpad dat ook in het donker met een zaklamp prima te lopen is. Af en toe zijn er wat boomstronken.
Onderweg zijn enkele rustplekken. Wij liepen in één keer door en deden anderhalf uur over de beklimming tot de rand van de krater. Onder dochter is sportief en we hebben vaker met haar in de bergen gewandeld. Ze had geen moeite met deze wandeling. Volgens onze gids nemen de meeste mensen meer rust en rekent hij voor deze route op 2 uur.
Naar het Sunset point is het vervolgens nog een paar honderd meter, oftewel 10-15 minuten extra, over een licht stijgend pad. Dit pad is vrij smal en deels omgeven door begroeiing. Het hoogste punt waarop we kwamen, was 2361 meter. Je begint je beklimming op 1870 meter.
De krater ingaan is een ander verhaal. Je daalt dan weer zo’n 150 meter af. Hier is met stenen een soort trap gemaakt. Niet altijd gelijk, soms zijn er stukken met grind waar je snel wegglijdt. Het pad is smal en je kunt elkaar op sommige stukken nauwelijks passeren. Geen wonder dat hier midden in de nacht een file staat van mensen die allemaal het blauwe vuur willen zien en weer terug naar boven moeten. Als je leest over ongelukken tijdens de beklimming is dat ook eigenlijk altijd op dit stuk.
Je kunt ook met een karretje omhoog. Ik vond het er verschrikkelijk uitzien. Twee of drie mannen die duidelijk met veel moeite een toerist in een karretje omhoog duwen en trekken. Soms zijn het oudere toeristen die lichamelijk wellicht niet in staat zijn de beklimming te maken, maar ook vooral Aziatische toeristen in merkkleding die selfies maken.
Volgens onze gids beschouwen westerlingen het soms als moderne slavernij, maar is er toch meer nuance. De mijnwerkers hebben de karretjes gekregen als alternatieve vorm van inkomsten. In 2016 waren er nog 360 mijnwerkers, nu zijn er nog enkele tientallen. In plaats van in de giftige zwavel te werken en met zakken van 75 kilo naar boven te sjouwen, verdienen ze nu een stuk meer met een toerist naar boven trekken. Voor een ritje betaal je tussen de 600.000 en 1.000.000 rupiah, afhankelijk van hoeveel mensen nodig zijn en je eigen onderhandeltechnieken.
Het levert in ieder geval in ons gezin al discussie op. Is het nou fijn dat ze zo geld kunnen verdienen of toch niet? Als je te lui bent of fysiek niet in staat een vulkaan te beklimmen, moet je hier dan wel zijn? De karretjes kunnen alleen tot de kraterrand komen en niet in de krater of bij het Sunset point.
Onze ervaring Kawah Ijen met kinderen
Wij kozen voor de Sunset tour, omdat ik het gasmaker midden in de nacht niet zag zitten. Vooraf hadden we via Whatsapp contact met ons guesthouse in Banyuwangi die de tour voor ons regeleden. We betaalden voor drie personen inclusief vervoer en gids, entreegelden, gasmaskers en lunchbox 1.275.000 rupiah (ongeveer 85 euro).
Om 01:30 uur staat onze gids klaar, dus om 01:00 uur gaat de wekker. Eerst rijden we een uur met de auto. Als we uit de auto komen, is het behoorlijk koud. Volgens de gids moeten we hier toch echt nog even wachten om te acclimatiseren.
Om 03:30 uur beginnen we dan toch met de klim. Gelukkig helpt dat al snel en warmen we door de inspanning wel op. De route is op de echt steile stukken wel eens zwaar, maar we vinden het goed te doen en voelen op geen van de rustpunten de behoefte om te stoppen. We zijn wel verrast door de vele mensen die met een karretje omhoog gaan. Die zorgen ook voor verstoppingen op de route.
We gaan sneller dan de gids had ingeschat. Gelukkig is er nog een plek om een vuurtje te maken op de route naar het Sunset point. Hier hebben we een half uur de tijd en eten we alvast een deel van ons meegekregen ontbijt. Onderweg hebben we wat zwavel blokjes opgepakt en die steken we aan. Zo hebben we toch nog onze eigen blauwe vlam. De hele rij miertjes met lichtjes die in file vorm de krater ingaan zien er niet echt aantrekkelijk uit. Ook vanaf boven hebben we trouwens vanuit de verte zicht op het natuurfenomeen dat alleen ’s nachts te zien is.
Dan is het wachten op de zonsopkomst om 05:37 uur, wat is dat mooi! Ook het kratermeer met blauwgroen (supergiftig) water is prachtig. Er is bijna geen bewolking, behalve de sulferdampen. “Dit is heel bijzonder hè”, ook onze dochter is zwaar onder de indruk.
Na lange tijd op de top lopen we terug. Onze gids vraagt of we dan misschien toch de krater in willen. Nu niet voor het natuurfenomeen, maar wel om de zwavel en het meer van dichterbij te bekijken. De wind staat gunstig, waardoor de stinkende en ongezonde mist richting het meer gaat en niet richting het pad. We laten de keuze bij onze dochter en die wil wel. Alleen bij het meer zelf doen we even de gasmaskers op.
Zo zien we de mannen die hier de zwavel inladen en vervolgens met 60-70 kilo de pittige klim maken uit de krater. Heel ongezond werk, maar ze werken allemaal zelfstandig en verkopen de zwavel vervolgens per kilo. Inmiddels staat de zon nog hoger en is het meer nog intenser van kleur. Het is echt een prachtige plek en ik wordt hier echt heel blij van. Het is fijn dat onze dochter ook enthousiast is. Het hele vroege opstaan, de kou en de klim zijn allemaal snel vergeten.
Praktische tips voor Kawah Ijen
Hoe koud is het op de Kawah Ijen? Uiteindelijk viel het mee met ongeveer tien graden. Het koudst vonden we het toen we stonden te wachten op de parkeerplaats om aan de klim te beginnen. Onze dochter was echt aan het rillen. We hebben hier snel (voor 2 euro) nog een muts voor haar gekocht.
Omdat onze bagage niet was aangekomen, hebben we speciaal hiervoor in Jakarta de Decathlon opgezocht en truien gekocht. Marcel en ik hadden allebei een thermoshirt en een lange broek. Onze dochter een fleecetrui en de hier gekochte muts en een sjaal. Ik denk dat het helemaal prima was geweest als we ook onze jassen hadden gehad en voor onze dochter nog een shirtje met lange mouwen voor onder de fleecetrui. Als je eenmaal gaat wandelen, is het snel zo warm dat truien toch weer uitgaan. Alleen het wachten op de zonsopkomst is dan weer even fris.
Goede wandelschoenen zijn wel heel fijn om te hebben. Marcel had alleen sneakers mee en daarmee mistte hij in de krater echt grip en gleed dus ook een keer uit.
We waren blij dat we een ontbijtbox mee hadden genomen. Eventueel is er op de parkeerplaats nog wel het een en ander te koop, zoals noodles, koekjes, flesjes water en bananen. Er is hier ook een net toilet en ongeveer halverwege de beklimming is er nog een keer een rustplek met toilet, hiervoor betaal je 5000 rupiah. Beide zijn gat in de grond wc’s. Bij de krater zelf zagen we op de terugweg ook nog een heel simpel gebouwtje waar ook een toilet schijnt te zitten.
Er wordt aangeraden sieraden, vooral zilver, thuis te laten omdat die door de dampen aangetast kunnen worden. Ik droeg ook mijn bril, omdat ik had gelezen dat je last kunt krijgen van je lenzen. Uiteindelijk denk ik dat het ook met lenzen prima gegaan was, maar bij ons stond de wind goed waardoor we eigenlijk maar een keer een nare zwavelwolk over ons heen kregen. Je kleren zullen na de beklimming enorm stinken naar zwavel. We waren blij om dus nog een relax dag te hebben bij ons guesthouse en te kunnen douchen in plaats van gelijk door te reizen, wat veel mensen doen.
Je kunt met een drone vliegen bij de Kawah Ijen, dat hebben wij ook gedaan. Ik vond het van tevoren wel even spannend, maar als je gewoon wegblijft van de zwavel wolken moet het goed gaan.
De beste periode om de Kawah Ijen te beklimmen is van april tot november, tijdens het droge seizoen. In het regenseizoen wordt de tour wel aangeboden, maar ik kan me voorstellen dat het pad dan een stuk zwaarder is. Ook heb je dan kans om uiteindelijk weinig te zien.
Meer tips lees ook onze andere blogs over Indonesië met kinderen.